Sophie Delemarre is bestuurslid van Stichting Zorgnetwerk Voor Ruiters en eigenaresse van Fysio in Stiphout | Delemarre hippische Zorg . Een tijd terug heeft zij op haar website een stuk geschreven over ‘gezond oud worden‘, wat nu (aangepast op de paardensport) ook bij ons op de kennisbank is komen te staan.
Oud worden willen we allemaal, maar oud zijn vinden we over het algemeen als mens minder leuk. Fysiek fit blijven en gezond oud worden is niet voor iedereen even makkelijk. Gezond blijven doe je door gezond te leven. Maar wat moet je dan doen? Lees hieronder wat invloed kan hebben!
Factoren die invloed hebben op gezond ouder worden
Er zijn veel verschillende factoren die invloed hebben op je gezondheid. Wanneer je weinig beweegt, rookt en veel alcohol drinkt is de kans dat je gezond oud wordt een stuk minder dan wanneer je matig bent met drinken en gezond eet. Toch zijn er ook factoren waar je minder invloed op kunt uitoefenen. Gezondheid is een optelsom van je erfelijke factoren, je omgeving en wat je zelf doet aan je gezondheid. Hieronder kun je wat factoren vinden die invloed hebben op je gezondheid. Als ruiter is het van belang om gezond te zijn en om te blijven. Een paard verdient een fitte ruiter! Vandaar dat ruitervitaliteit steeds belangrijker wordt.
Gezondheidsfactor 1 – Leeftijd
Hoe ouder je bent, hoe ouder je cellen. Op het moment dat je ouder wordt, neemt het herstellende vermogen in je lichaam wat af. Dit is een heel normaal en natuurlijk proces, wat afhankelijk van je genen. Je kunt dit proces wel vertragen door je leefstijl te optimaliseren. Wist je dat krachttraining bijvoorbeeld goed is om je cellen jong te houden?
Gezondheidsfactor 2 – Bewegen als medicijn
Er wordt al jarenlang veel wetenschappelijk onderzoek gedaan naar hoe veel je zou moeten bewegen om gezond te kunnen blijven. Er zijn hiervoor verschillende ‘beweegnormen’ ontwikkeld die wisselen per leeftijdscategorie en per activiteitenniveau. Meer dan de helft van de volwassenen beweegt niet voldoende, waardoor de kans op blessures en ziektes toeneemt. Recent wetenschappelijk onderzoek wijst uit dat je om als volwassene gezond te blijven minimaal aan de volgende eisen moet voldoen:
- Minimaal twee keer per week bot- en spierversterkende oefeningen te doen
- Voorkomen dat je langere tijd stil achter elkaar zit
- Minstens 150 minuten per week verdeeld in blokjes van minimaal 10 minuten over verschillende dagen in de week matig intensief bewegen door bijvoorbeeld te wandelen of te fietsen
Denk eens aan alle klusjes op stal, zoals uitmesten, voeren en naar de wei lopen. Tel maar eens op hoe veel je eigenlijk bezig bent met bewegen! Let wel: Als we het hebben over bot- en spierversterkende oefeningen dan hebben we het echt over trainen van spiergroepen door middel van specifieke oefeningen. Twijfel jij of je hieraan voldoet? Een fysio- of oefentherapeut uit ons netwerk kan je hierbij helpen!
Gezondheidsfactor 3 – Rook niet en drink met mate
Hoewel er echt mensen zijn die honderd jaar of zelfs ouder worden als ze dagelijks drinken en regelmatig roken is dit helaas niet voor iedereen het geval. Roken en drinken zorgt voor beschadigingen van cellen, waardoor het verouderingsproces van je lichaam sneller gaat. Het verhoogt de kans op hart- en vaatproblemen, longklachten en geeft zelfs een vergrote kans op kanker. Roken en drinken heeft ook invloed op de afvoer van afvalstoffen in je lichaam, waardoor je minder snel herstelt van een blessure en sneller overbelastingsklachten oploopt. Nog even lekker de kroeg induiken de dag voor je wedstrijd is dus misschien niet de handigste keuze.
Gezondheidsfactor 4 – Krachttraining als medicijn
Uit onderzoek komt naar voren dat mensen met meer spiermassa sneller herstellen na een operatie, beter uit chemotherapie komen, minder gewrichtsklachten hebben en zelfs minder snel een blessure oplopen. Bijkomend voordeel van een hogere spiermassa is dat je meer verbrandt. Hoe sterker je spieren, hoe beter je metabolisme. Krachttraining is een van de meest efficiënte manieren om te werken aan je gezondheid.
Gezondheidsfactor 5 – Slaap
Niet alleen je fysieke gesteldheid, maar ook hoe je jezelf mentaal voelt heeft invloed op je gezondheid. In deze praktijk wordt gewerkt vanuit het model van positieve gezondheid. Dit is een benadering binnen die binnen de (onder andere fysiotherapeutische) gezondheidszorg gezondheid benaderd vanuit een breed perspectief. De nadruk van deze methode ligt op het aanpassingsvermogen van mensen, in plaats van beperkingen of ziektes.
Gezondheidsfactor 6 – Mentale gesteldheid
Niet alleen je fysieke gesteldheid, maar ook hoe je jezelf mentaal voelt heeft invloed op je gezondheid. Veel deelnemers aan ons netwerk werken met het model van positieve gezondheid. Dit is een benadering binnen die binnen de (onder andere fysiotherapeutische) gezondheidszorg gezondheid benaderd vanuit een breed perspectief. De nadruk van deze methode ligt op het aanpassingsvermogen van mensen, in plaats van beperkingen of ziektes.
Geen fysieke klachten hebben is niet hetzelfde als gezond oud worden
Gezond blijven is voor veel Nederlanders een doel wat we wel willen behalen, maar hoe je daar komt is moeilijk. Gezond blijven kost energie en tijd. Het is niet altijd voldoende om ‘gewoon’ op tijd naar bed te gaan, ‘normaal’ te eten en ‘voldoende’ te bewegen. Elk mens en daarmee ook elk lichaam is uniek. De hoeveelheid voeding die voor jouw lijf al meer dan genoeg is om fit te zijn en te blijven, kan voor een ander net genoeg zijn om de week mee door te komen. Het kan best moeilijk zijn om te ontdekken wat voor jouw lichaam en jouw gezondheidstoestand werkt. Een fysiotherapeut die affiniteit heeft met leefstijl kan je mogelijk helpen.
Check bij je Huisarts om inzicht te krijgen in je gezondheid
Het eerste aanspreekpunt als het gaat om je gezondheid is de huisarts. Jouw huisarts heeft als het goed is een uitgebreid dossier van jou. De huisarts krijgt alle brieven vanuit het ziekenhuis en vanuit zorgverleners waar je geweest bent. Elk belletje over een verkoudheid of klacht staat geregistreerd, dus de huisarts heeft een overzicht van alle klachten die je in het verleden ooit gehad hebt. Twijfel je over je gezondheid, wil je weten wat je zelf al zou kunnen doen en wil je dat er iemand die je medische geschiedenis kent meekijkt? Dan kan de huisarts een bezoek brengen een goed idee zijn.
Bij een aantal huisartsen kun je jaarlijks een uitgebreide check te laten doen. Hierbij wordt bloed geprikt en je krijgt daarna gesprek hebt met de praktijkondersteuner. Bij veel huisartsen die dit aanbieden krijg je standaard een uitnodiging rondom je verjaardag. Vaak wordt dit pas gedaan vanaf 50 of 60 jaar, maar als je huisarts deze check aanbiedt dan kan je ook eerder al worden meegenomen in de jaarlijkse check. Let op, niet elke huisarts biedt dit aan en niet alle gezondheidsklachten kun je hiermee in- of uitsluiten.
Check bij de ruiterfysiotherapeut of hippisch oefentherapeut om inzicht te krijgen in je gezondheid
De meeste mensen denken aan een fysio- of oefentherapeuttherapeut als ze moeite hebben met bewegen of als er al pijnklachten bestaan. Toch kan een fysiotherapeut ook preventief screenen op gezondheidsrisico’s. We noemen dit een preventieve screening.
Gezond blijven met behulp van preventieve screening
Klachten ontstaan niet altijd ‘zomaar’. Meestal is er wel sprake van een accuut ontstaansmoment of komen klachten tot uiting als je minder fit bent. Op basis van je medische voorgeschiedenis, blessurehistorie en je huidige beweeggedrag kan een fysiotherapeut samen met jou kijken naar wat een mogelijke voorspeller is op het ontwikkelen van bewegingsgerelateerde klachten. Wist je bijvoorbeeld dat er een relatie is tussen roken en langdurige lage rugklachten? Of dat regelmatig sporten de kans op spanningsgerelateerde nek- en schouderklachten verminderd? Onze zorgprofessionals kunnen je helpen met gezond blijven en doen dit door bijvoorbeeld:
- Beoordelen van bewegelijkheid van gewrichten
- Adviezen over gezondheid, gezond blijven en risicofactoren
- Behandelen van disbalans in spieren of gewrichten
- Helpen verbeteren van inzicht in je eigen gezondheid
